Have you met the Joens?

Το μπάσκετ και τα χοιρινά φιλέτα είναι η οικογενειακή παράδοση των Joens. Η Άσλεϊ μπορεί να περηφανεύεται ότι τα καταφέρνει εξίσου καλά και στα δύο.

Ημέρες καραντίνας. Κόσμος ελάχιστος στις κερκίδες, επιταγές και σημεία των καιρών. 326 άτομα, σε μια αρένα που συνήθως φιλοξενεί περισσότερα από 10.000. Το Iowa State κερδίζει σε όλο το ματς. Κερδίζει 14 πόντους λίγο πριν τα μισά της τέταρτης περιόδου. 75-58 είναι το σκορ στο ξεκίνημα του τελευταίου δεκαλέπτου, εννέα λεπτά απομένουν για να σβήσει έναν ακόμα στόχο από τον πίνακα που ετησίως ανανεώνει στο παιδικό της δωμάτιο. Από την τρίτη δημοτικού μέχρι και σήμερα, όπου κι αν την έχει πάει η ζωή, ο ίδιος πίνακας γίνεται ο εξομολογητής των φιλοδοξιών της. Ναι, ήταν ευχή, φιλοδοξία και απωθημένο να κερδίσει τις Hawkeyes. Αλλά δε θα το έκανε εκείνο το βράδυ. Η μπάλα ήταν στα χέρια της στα μαρτυρικά τελευταία 3.6 δευτερόλεπτα, αφού το Iowa είχε κάνει την ανατροπή και κέρδιζε πια 82-80. Δεν μπόρεσε να βρει χώρο προς το καλάθι, το ματς έληξε.

Η Κέιλτιν Κλαρκ είχε πετύχει 34 πόντους. Η Άσλεϊ Τζόουνς 35. Δύο μύθοι της Iowa ήταν στο παρκέ αντίπαλες και πάλι. Η Τζόουνς κράτησε μέσα της και εκείνη την βραδιά. Της έδωσε κίνητρο για την επόμενη. «Θέλω να τους αποδείξω ότι έκαναν λάθος. Προφανώς και είμαι μια χαρά εδώ, στο σχολείο μου, με την ομάδα, τους προπονητές και τον κόσμο. Αλλά πάντα θες να τους πεις «ας πρόσεχες»».

Ένα χρόνο μετά. 8 Δεκεμβρίου του 2021. Περισσότεροι από 11.000 οπαδοί στην αρένα. Στην άλλη αρένα, εκείνη που απέχει περίπου δύο ώρες από το πιο κεντρικό University of Iowa. To 2018, η Τζόουνς ως πρωτοετής είχε αστοχήσει σε τρίποντο στην εκπνοή και το Iowa State ηττήθηκε 73-70. Το 2020 ήταν το δίποντο. Το 2021 δε θα το άφηνε να φτάσει εκεί. 26 πόντους, έντεκα ριμπάουντ και έξι ασίστ για τη νίκη με 77-70 – τη μοναδική σε ένα διάστημα οκτώ ετών.

Και δεν είναι ότι είναι προσωπικό. Αλλά ούτε ότι δεν είναι προσωπικό!

Love, pork, and basketball

Τα καλοκαίρια είναι δεδομένο ότι θα την βρεις εκεί. Ενδεχομένως να είναι και από τα πρώτα πράγματα που θα σου πει όταν θα ανοίξεις συζήτηση: Η οικογενειακή επιχείρηση. Τα πιο τρυφερά χοιρινά φιλέτα στην πόλη της Iowa. Δεν μπορεί, αν είσαι κάτοικος ή ακόμα και επισκέπτης, να μην ακούσει για τους Τζόουνς! Όλοι τους γνωρίζουν για δύο πράγματα: Το ψαρονέφρι και το μπάσκετ. Η επιχείρηση ξεκίνησε το 1983 στο Σολόν, μια μικρή περιοχή δίπλα στην λίμνη, από τον παππού Τζόουνς και πέρασε στον Μπράιαν και την Λίζα το 2005. Όταν η Άσλεϊ ήταν 12 ετών, μετέφεραν το εστιατόριο στο κέντρο της Iowa.

H Άσλεϊ γεννήθηκε στο Cedar Rapids στις 16 Μαρτίου του 2000. Ήταν το δεύτερο από τα πέντε κορίτσια της οικογένειας. Η Courtney έπαιζε μπάσκετ σε Division one κολέγιο. Η Aubrey παίζει μπάσκετ σε division one κολέγιο. Η Kelsey παίζει μπάσκετ σε division one κολέγιο. Και η Bailey, η οποία επίσης παίζει μπάσκετ και φήμες τη θέλουν να είναι η καλύτερη από όλες, παίζει μπάσκετ στο γυμνάσιο και έχει προπονήτρια την Courtney. Οι γονείς; Ε, ναι. Έπαιζαν μπάσκετ. Και κάπως έτσι ξεκινάει η ιστορία, που θέλουν να σου πουν.

«Πρέπει να το σκεφτείς σαν μια ξένη γλώσσα. Αν αρχίσεις να μιλάς και να διδάσκεις στο παιδί σου τη γλώσσα από τη βρεφική του ηλικία, τότε όταν θα είναι τριών θα μπορεί να καταλάβει. Το ίδιο είναι και το μπάσκετ ή οποιοδήποτε άλλο σπορ. Πρέπει να ξεκινήσεις όσο πιο νωρίς μπορείς τη σύνδεση». Ο Μπράιαν Τζόουνς έβαζε δίπλα στο παιδικό τους κάθισμα στο αμάξι μια nerf ball. «Όταν άρχισαν λίγο να μεγαλώνουν την σπρώχναμε προς τη μεριά τους. Μόλις άρχισαν λίγο να καταλαβαίνουν την έσπρωχναν πίσω. Σε ηλικία τριών-τεσσάρων ετών μπορούσαν να κάνουν ντρίμπλα και περνούσαν τουλάχιστον είκοσι λεπτά την ημέρα στο υπόγειο, δουλεύοντας πάνω στην ντρίμπλα τους».

Κι όχι μόνο στο υπόγειο. Όταν δεν είχε δουλειά το μαγαζί, χρησιμοποιούσαν τις καρέκλες και τα τραπέζια για να προπονούνται με εμπόδια. Όταν δεν είχε αυτοκίνητα στο πίσω πάρκινγκ, έκαναν ανταγωνιστικά παιχνίδια τρέχοντας με την μπάλα. Κι όταν είχε δουλειά; Ήξεραν ότι πρέπει να δουλέψουν. «Πηγαίναμε στο σχολείο, μετά στο γυμναστήριο και μετά στο εστιατόριο. Πάντα ήμασταν κάπου ανάμεσα σε αυτά τα τρία», διηγείται η Άσλεϊ, η οποία στα οκτώ της έπλενε τα πιάτα και στα δέκα είχε αρχίσει να σερβίρει τραπέζια, ενώ πλέον βοηθάει και στην κουζίνα. Είναι, ίσως, και η μοναδική φορά που θα την ακούσεις να καυχιέται: Για τις ικανότητές της στο μαγείρεμα. Από όταν ξεκίνησε, κράτησε ό,τι φιλοδώρημα έπαιρνε, για να κατορθώσει στα 17 της χρόνια να αγοράσει μόνη της ένα Ford Focus. Kι αυτό τα λέει… σχεδόν όλα για την πειθαρχία και την προσήλωση που είχε από μικρή στους στόχους της.

Ήταν, εξάλλου, και αυτό μέρος της οικογενειακής κουλτούρας. Ο Μπράιαν και η Λίζα εμφύσησαν στα παιδιά τους να γράφουν κάθε χρόνο τον στόχο τους. Και να μην σταματάνε να τον διεκδικούν μέχρι να τον πετύχουν. Εκεί, στα τριγύρω τραπέζια, ελλόχευε και ένας ανομολόγητος στόχος. Το Iowa είχε τη δική του γωνία στο εστιατόριο. Διάφορα αναμνηστικά από τους Hawkeyes ήταν κρεμασμένα στον τοίχο  ̇ το πανεπιστήμιο άλλωστε, όπως και το γήπεδο απέχουν μόλις μερικά λεπτά από το Joensy’s Restaurant. Εκεί όπου «έκλεισε» και η υποτροφία της για το κολλέγιο.

Το κορίτσι του Iowa (state)

Υπάρχει μια παλιά φωτογραφία. Και τη συνοδεύει μια εξίσου παλιά ιστορία. Το καλοκαίρι του 2017, έντεκα κορίτσια από το Iowa κατάφεραν να φτάσουν στα τελικά του Nike Elite Youth Basketball League στο Σικάγο. Η Άσλεϊ Τζόουνς ήταν ανάμεσά τους. Η Κέιτλιν Κλαρκ επίσης. Ο προπονητής που τις συνόδευε θυμάται ότι η Τζόουνς έβγαλε τον ώμο της στη διάρκεια του αγώνα. Έτρεξε στον πάγκο, ζήτησε να της τον βάλουν ξανά στη θέση του και συνέχισε να παίζει. Έβαλε, μάλιστα, κατόπιν και ένα ζευγάρι ελευθέρων βολών. Υποτίθεται ότι δεν έπρεπε να την πει αυτή την ιστορία, αλλά την είπε όπως και να ‘χει…

Είναι μια από τις πολλές ιστορίες που συνοδεύουν τις δύο κορυφαίες παίκτριες που βγήκαν τα τελευταία χρόνια από την πολιτεία. Αργότερα, έπαιξαν μαζί στην Εθνική ομάδα των Ηνωμένων Πολιτειών και κατέκτησαν το χρυσό μετάλλιο στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 2019. Το γιατί δεν έπαιξαν μαζί σε κολεγιακό επίπεδο είναι μια άλλη ιστορία. Και ίσως να είναι και ένα μεγάλο «αν» για το πρωτάθλημα που δεν κατέκτησε ποτέ το Iowa.

Στις 9 Σεπτεμβρίου του 2016 ξεκίνησε η διαδικασία του recruiting. Ήταν η πρώτη μέρα που τα κολέγια μπορούσαν να προσεγγίσουν αθλητές και αθλήτριες για την επόμενη χρονιά. Η Άσλεϊ ήταν εκείνη τη στιγμή νούμερο 26 σε όλη τη χώρα. Την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου του 2016 την πήραν τηλέφωνο. Την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου του 2016 χτύπησε η πόρτα στο Joensy’s. Ο Μπιλ Φένελι, προπονητής του Iowa State, την περίμενε μετά το σχολείο. «Ήθελα να θέσω τον τόνο και να δώσω έμφαση στο πόσο πολύ τη θέλαμε. Οπότε, ναι, αν χρειαζόταν θα περίμενα και όλη μέρα στο εστιατόριο», διηγήθηκε χρόνια μετά, αφού διευκρίνισε ότι γεύτηκε και τα περίφημα χοιρινά φιλέτα ως επιπλέον μπόνους σε μια καλή ημέρα.

Ο Φένελι είπε όσα ήθελε να πει στην Άσλεϊ και άκουσε όσα ήθελε να ακούσει. Το βασικότερο; «Το ποσοστό να πάει στο Iowa είναι ακριβώς 0%», όπως του είπε ο Μπράιαν Τζόουνς στην εύλογη ανησυχία του ότι ένα κορίτσι που μεγάλωσε ως Hawkeye ήθελε και να σπουδάσει στο κολέγιο που ήταν μόλις μερικά στενά από το σπίτι της. Μόνο που εκείνο το κολέγιο, παρότι την παρακολουθούσε τα δύο πρώτα χρόνια της στο γυμνάσιο και παρότι την κάλεσε για ξενάγηση στο campus, δεν της πρόσφερε ποτέ υποτροφία. «Δεν ξέρω τι ακριβώς έγινε. Απλά σταμάτησαν να μου μιλάνε», εξομολογείται η Άσλεϊ, η οποία προφανώς και πήρε επί προσωπικού το γεγονός ότι την αγνόησαν, τη στιγμή που δεκάδες άλλα κολέγια ήθελαν να την εντάξουν στο δυναμικό τους.

Το πεπρωμένο της έμοιαζε το Iowa State. Και επειδή το πεπρωμένο για να φτάσει στο φυγείν αδύνατον θέλει και λίγο χείρα κίνει, ο Φένελι ήξερε ακριβώς ποια αχίλλειο πτέρνα να χτυπήσει. Ως τότε τα είχε πάει περίφημα  ̇ το Iowa ήταν εκτός κάδρου, είχε προλάβει Μινεσότα, Ιντιάνα, Ουισκόνσιν στις κατ’ οίκον επισκέψεις, αλλά χρειαζόταν κάτι ακόμα. Λίγες μέρες μετά, άρχισαν να καταφθάνουν στο σπίτι των Joens χειρόγραφες επιστολές.

«Ελπίζω να στηρίζεις το ενδεχόμενο να γίνει η Άσλεϊ Iowa State Cyclone», έγραψε στην Όμπρεϊ.

«Μην ξεχάσεις να πεις στην Άσλεϊ να γίνει Iowa State Cyclone», έγραψε στην Κέλσεϊ και έστειλε χειρόγραφο μέχρι και στην πέντε ετών τότε Μπέιλι.

Η δουλειά είχε κλείσει. Η Άσλεϊ Τζόουνς ήταν λίγο καιρό μετά Miss Basketball και Iowa Gatorade Player of the year για να δεσμευτεί με το Iowa State και εκεί να εξελίξει το παιχνίδι της, έχοντας ως ζωντανό πρότυπο την Μπρίτζετ Κάρλετον. «Εκείνο που είπα στην Άσλεϊ είναι να ακολουθεί παντού την Μπρίτζετ. Να κάνει ό,τι η Μπρίτζετ, να συμπεριφέρεται όπως η Μπρίτζετ και με κάποιο τρόπο οι δυο τους είχαν πολλές ομοιότητες. Πολύ ήσυχες, πολύ ταπεινές. Αμφότερες πάντα θεωρούσαν ότι υπάρχει κάτι να δουλέψουν, κάτι στο οποίο μπορούν να βελτιωθούν, ποτέ δε θα τις έβλεπες ικανοποιημένες».

Ψέμα. Ένα βράδυ μπόρεσε να το δώσει αυτό στον εαυτό της. Και δεν ήταν το βράδυ (σ.σ. αν και ίσως να ήταν και εκείνο το βράδυ) που κέρδισε το Iowa. Ήταν το βράδυ της 12ης Μαρτίου του 2023. Η Άσλεϊ Τζόουνς, παρά τα αντιθέτως θρυλούμενα και παρά τη δυνατότητά της να μπει στο WNBA draft του 2022, επέστρεψε στο κολέγιο για πέμπτη σεζόν. Κίνητρό της ήταν ο πίνακας στο παιδικό δωμάτιο του πατρικού της σπιτιού. Εκεί που όταν ήταν εφτά χρονών έγραψε ότι θα παίξει στο κολέγιο με τις αδερφές της, θα παίξει στο WNBA και θα γίνει δασκάλα. Προφανώς και δεν είναι άνθρωπος που αφήνει τη δουλειά στη μέση ή το χοιρινό φιλέτο μισοψημένο.

Το βράδυ της 12ης Μαρτίου κέρδισε το Texas. Κατέκτησε το Big 12 Tournament και αναδείχθηκε Most outstanding player του τουρνουά. Πανηγύρισε ένα στόχο ζωής. Ήταν παίκτρια της χρονιάς το 2023 στο Big 12. Ψηφίστηκε τρεις σεζόν ως η καλύτερη small forward των Ηνωμένων Πολιτειών και πήρε το Cheryl Miller Award για να προχωρήσει να γίνει ντραφτ στο WNBA και, μεταξύ άλλων, να πάρει δακτυλίδι με τις Las Vegas Aces.

Αλλά δεν είναι ότι ήταν και προσωπικό.

Ούτε, όμως, και ότι ΔΕΝ ήταν προσωπικό!